انعکاس مطبوعات استان دریزدفردا :ناوگان اتوبوسرانی شهری یزد، جوانترین ناوگان در کشور است؟!

در پاسخ به «ناوگان یزد ، فرسوده ، ناکارآمد،و پردرسر»

ناوگان اتوبوسرانی شهری یزد، جوانترین ناوگان در کشور است

روزنامه خاتم یزد :گروه گزارش-محمد حسین تقوایی،احمد عزیزی:

در مقاله ای تحت عنوان « به رغم تلاش دولت در ترویج فرهنگ بهره برداری از حمل و نقل عمومی / ناوگان اتوبوسرانی یزد، فرسوده ، ناکارآمد و پردردسر »در شماره 376 روزنامه خاتم یزد در روز چهارشنبه 21 مردادماه 1388 ، 20 شعبان 1430 هجری قمری، به مشکلات پیش روی مردم در بهره برداری از حمل و نقل شهری در حوزه ناوگان اتوبوسرانی پرداخته شده و به زوایای پیدا و پنهان از دیدگاه نویسنده اشاره شده است. حال در این گفتار به سراغ مسوولین ودست اندرکاران مرتبط با ناوگان اتوبوسرانی نظیر اعضای شورای اسلامی شهر یزد، شهردار و رییس سازمان اتوبوسرانی یزد وحومه رفتیم تا این کنکاش را از دیدگاه ایشان بنگریم

پیش درآمد:

شاید پردازش موضوعات شهری به خصوص حوزه حمل و نقل کمی غامض و پیچیده باشد که اظهار نظر در این مقوله کارشناسی عمیق و حساسی را طلب می کند اما با اینهمه بحث حمل و نقل درونشهری مقوله ای بارزتر و ملموستر است که میتوان بدان پرداخت.در پس تمام تحلیل های مطبوعاتی، نظر کارشناسی دست اندرکاران و همه واقعیتهای گره خورده در موضوع، به نظر می رسد وضعیت موجود ناوگان اتوبوسرانی یزد مطلوب نیست به گونه ای که شهروندان یزدی نمی توانند ناوگان اتوبوسرانی را به عنوان انتخاب اول برای آمد و شدشهری خود انتخاب کنند حتی این وضعیت چنان است که هرگز اتوبوس خط واحد در یزد نمی تواندبعنوان یک وسیله حمل و نقل قابل اتکا و اعتماد در زندگی شهری شهروندان یزدی رقم بخورد.

خط واحد در حمل و نقل شهری شهروندان

به زبان ساده اینکه اگر فردی به مدتی کوتاه و به صورت موقت، به اجبار از ناوگان اتوبوسرانی بهره مند شود، به طور یقین با وسایل حمل و نقل دیگر حتی موتور سیکلت قراضه که وسیله ای نا مطمئن و خطرناک است ترجیح می دهند تا اینکه از سیستم حمل و نقل شهری و ناوگان اتوبوسرانی بهره مند شوند.

شاید برخی ترجیح می دهند که از وسایل ترابری شخصی بهره مند شوند که با اینهم گفتاری دیگر است و ریشه های آن را می بایست در فرهنگ و تفکر جامعه کنکاش نمود، یادمان باشد، به هر تقدیر، با توجه به وضعیت کنونی و رشد ونمو معضلات و مشکلاتی مانندترافیک شهری، مسایل زیست محیطی، آلودگی هوا و .... می بایست رویکردی را اعمال نمود که شهروندان به سمت بهره گیری از حمل و نقل عمومی به خصوص ناوگان اتوبوسرانی ترغیب و تشویق شوند.

با اینهمه این واقعیت تلخ ملموس است که وضعیت اتوبوسهای شهر یزد به گونه ایست که شهروندان هرگز به سمت بهره برداری از آن کشیده نمیشوند وتنها اقشاری که مجبور به بهره گیری از آن هستند آنهم در سطح رفع نیاز لحظه از آن بهره می برند و افراد کم درآمد یا مسن و دیگران که مجبور به بهره گیری از خط واحد یزد هستند به عنوان عذاب روحی و مشکلی که باید تحمل کنند، معضلات را قبول نموده اند.این موضوع زمانی بیشتر مورد سوال است که مسوولین شهری و مقامات محلی در کمتر از شش ماه هزینه بلیط اتوبوس خط واحد را از 300 ریال به 400 ریال و سپس 500 ریال افزایش داده اند بی آنکه در خدمات ارایه شده و سرویسهای ناوگان اتوبوسرانی تغییری هرچند اندک بروز داده باشد و حتی وضعیت روز به روز ناامیدتر و نابهنجارتر می گردد.

واکای موضوع ناوگان اتوبوسرانی در کشور

در هفته های گذشته دوستانی حضوری یا از طریق پست الکترونیکی در خصوص زوایای پیدا و پنهان این موضوع سخن گفتند که برخی با این موضوع که اتوبوسرانی یزد چنان مشکل و معضل دارد که غیرقابل استفاده است به شدت مخالف بودند و برخی نیز موضوع را نزدیک به حقیقت شمرده اند. فرصتی دست داد تا در شهر مشهد مقدس حاضر شوم و به دلیل فضای ذهنی که پس از نزدیک به دو هفته تنظیم مقاله یاد شده داشتم به مقایسه بصری سیستم حمل و نقل این شهر با شهر دارالعباده یزد پرداختم، نتیجه اولیه ونهایی این بود در نگاه اول می توان چنین قضاوت کرد که سیستم حمل و نقل اتوبوسی یزد، قابل مقایسه با دیگر مراکز استانها نیست و دوباره تاکید کنیم، ناوگان اتوبوسرانی شهری یزد فرسوده، ناکارآمد و پردردسر است. فرسوده به دلیل اینکه اکثر اتوبوسهای خط واحد یزد گرچه شاید برخی از آنها، سال تولیدشان جدید باشد اما کافی است از میدان اطلسی سوار بر مرکب خط واحد شویم که علاوه بر وزش باد از درب و پنجره با صدای ناهنجار در و شیشه روبرو شویم، اگر زمستان باشد سردی مخوف محیطمان خواهد کرد و اگر تابستان گرمایی طاقت فرسا توانمان را می گیرد و تشعع آفتاب گرم کویری هم مزید علت خواهد شد و شاید اگر اجباری در استفاده از این سیستم حمل و نقل نداشته باشیم هرگز قصد استفاده دوباره از آن در ذهنمان خطور نمی کند.

ناکارآمدی سیستم ناوگان اتوبوسرانی یزد هم کسی نمی تواند انکار کند، حمل و نقلی به نسبت گران قیمت با حداقل کارآیی که کمتر مسافرین رغبتی به بهره برداری دائمی از آن دارند به جز مسیرهایی مانند میدان اطلسی به مجاهدین که مسیری مستقیم دارد اگر فردی بخواهد به جز مسیرهای اصلی تردد کند با معمای «چه کنم؟» روبرو می شود! به طور مثال فرض کنید قصد دارید از خیابان منتظر قائم(حدفاصل چهارراه مهدیه و منتظرالقائم) حدود اداره برق یزد به میدان مصطفی خمینی (بعثت) با اتوبوس تردد کنید! دانستن اینکه از چه مسیرهایی باید استفاده کنید بسیار سخت و غامض است و این پیچیدگی مسیر به دلیل انتخاب مسیرهای غیراصولی و پیچیده برای خطوط ناوگان اتوبوسرانی است.

از سوی دیگر استفاده کنندگان از خط واحد که شامل سالخوردگان و افراد مسن می شود مجبورند در بسیاری از ساعات روز به صورت فشرده و به صورت ایستاده طی طریق کنند و از سویی این شلوغی شاید صحنه هایی را به وجود آورد که علاوه بر فشردگی باعث آزار و اذیت کودکان و خردسالان و در مجموع استفاده کنندگان از ناوگان اتوبوسرانی شود.

کدام قشر از ناوگان اتوبوسرانی استفاده می کنند؟

اما داستان به گونه ای دیگر هم رقم می خورد که استفاده کنندگان از ناوگان اتوبوسرانی چه افرادی هستند؟ و به عبارتی چه اقشاری مجبورند که خط واحد را به عنوان حمل و نقل شهری خود استفاده کنند؟شاید بهترین و ژرف ترین نگاه به مقوله اتوبوسرانی را حجه الاسلام و المسلمین صدوقی ،نماينده ولي فقيه در استان یزد در خطبه های نمازجمعه اشاره نمود که وی با انتقاد از گران شدن برخي كالاها و خدمات در جامعه بويژه برخي كالاهايي چون بليط خط واحد(اتوبوسرانی ) كه افراد كم درآمد جامعه مصرف مي كنند خواستار تلاش بيشتر مسئولان براي كاهش هزينه اين كالاها شد .حجه الاسلام صدوقی به این نکته هم اشاره دارد: استفاده کنندگان از اتوبوس های شهری افراد کم در آمد هستند و هرگز من و مسئولین استان از آنها استفاده نمی کنیم و هر چند که بایستی ما نیز استفاده کنیم تا بیشتر افراد استفاده کننده را درک نماییم و اینطور به نظر می رسد که در سال جاری دومین بار است که کرایه اتوبوس های شرکت واحد افزایش داشته و مسئولین باید تلاش نمایند تا هزینه ها را از راههای دیگر جبران کرده و باعث افزایش فشار اقتصادی بر زندگی اقشار کم در آمد نشوند .

گفتگو با مدیری از جنس اتوبوسرانی

به منظور آگاهی از کم و کیف موضوع با دست اندرکاران ناوگان اتوبوسرانی شهر یزد به سراغ مهندس محمد جواد كريمي مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی شهر یزد و حومه رفتیم.کریمی اما از زوایای پیدا و پنهان سازمان اتوبوسرانی یزد گفت و مشکلاتی که پیش رو وی و همکارانش درحوزه ناوگان اتوبوسرانی شهری است مسایلی را مطرح نمود. در سلسله صحبتهای وی به کنکاش وضعیت ناوگان اتوبوسرانی شهری یزد، از دید مدیران شهری یزد می پردازیم:

خاتم یزد: آقای مهندس کریمی، شما به عنوان رییس سازمان اتوبوسرانی یزد، آخرین بار که از خط واحد برای حمل و نقل استفاده کردید کی بود؟

همین امروز، برای بازرسی و سرکشی از خطوط و بررسی مشکلات! سعی می کنم که به صورت مستمر در محلهای مختلف در مسیرهای مختلف با خط واحد تردد کنم یا در ایستگاهها، موردی سرکشی کنم که آخرین بار همین امروز بود اکثرا اوقات هم به صورت تنهایی و غیررسمی اینکار را انجام می دهم.

خاتم یزد: علت گرانی بلیط اتوبوسهای شهری در یزد در ابتدا سال جاری سوال اکثر شهروندانی است که از سیستم اتوبوسرانی شهری استفاده می شود علت افزایش بها بلیط چه بوده است؟

مشهد، اهواز، شیراز و چند مرکز در سال 1387 و در سال 1388 در تمام مراکز استانها بها بلیط مبلغ 500 ریال تعیین شده است. بر‌اساس استعلام‌هاي انجام شده، جابه‌جايي هر مسافر در سطح شهر 1800 ریال هزينه دارد كه براساس دستورالعمل ابلاغی بودجه، يك سوم آن بايد توسط شهرداري و يك سوم ديگر آن توسط وزارت كشور به صورت يارانه و يك سوم آن نيز توسط مردم پرداخت شود که در حال حاضر باید 600 ریال باشد که بر اساس لایحه پشنهادی که به شورای شهر یزد داده شده است با مبلغ 500 ریال برای شهر یزد موافقت شده است.

خاتم یزد: در صورت امکان اخرین آمار و ارقام در خصوص ناوگان اتوبوس شهری یزد در جهت اطلاع شهروندان ذکر کنید؟

در آذرماه 1387 حدود 237 دستگاه اتوبوس در سازمان مشغول به فعالیت بوده است که نزدیک به 32 دستگاه فرسوده را از رده خارج نمودیم و ازطریق مزایده به فروش رساندیم.

در حال حاضر 205 دستگاه اتوبوس فعالیت می کنند که نزدیک به 48 دستگاه(23 درصد) از سال 1387 شروع به کار کرده اند و با عمر کمتر از یکسال فعالیت می کنند. نزدیگ به 37 دستگاه(18 درصد)گازسوز داریم که 20 دستگاه آن(9 درصد) کولردار است در این میان 11 دستگاه دیگر هم دیزل بنز 407 کولردار است. در مجموع در حدود 31 دستگاه (16 درصد)کولر دار فعالیت دارد. از مجموع 205 دستگاه حدود 133 دستگاه (64 درصد)متعلق به بخش خصوصی است و 72 دستگاه(36درصد) نیز متعلق به بخش دولتی یعنی سازمان اتوبوسرانی است.

خاتم یزد: وضعیت استقبال مردم از حمل و نقل شهری به خصوص ناوگان اتوبوسرانی در شهر یزد چگونه است و امکانات سازمان در پاسخگویی به نیاز شهروندان را اعلام فرمایید.

با در نظر گرفتن استفاده‌ 12 درصدي مردم از اتوبوس‌ها و 25 درصد سفرهاي درون استاني سرانه‌ جابه جايي مسافر توسط ناوگان اتوبوسراني 800 نفر است كه اين امر نشان مي‌دهد اتوبوس‌ها با ظرفيت خالي تردد مي‌كنند.

در مجموع در حال حاضر با توجه به فصل گرم روزانه 170 دستگاه در خطوط مشغول به کار هستند و خدود 30 دستگاه بعنوان پشتیبانی خدمات رسانی می کنند و از اول مهر این تعداد به 190 دستگاه فعال در خطوط ارتقا می یابد و 15 دستگاه بعنوان پشتیبان است.

خاتم یزد: ناوگان اتوبوسرانی یزد به نظر فرسوده و کهنه می آید از کم و کیف وضعیت ناوگان هم آماری ارایه بفرمایید.

بالاترین اتوبوس مورد بهره برداری در ناوگان 9 سال قدمت دارد و متوسط عمر اتوبوسهای خطوط واحد 4 سال و 6 ماه محاسبه شده است به گونه می توان گفت، باتوجه به مقایسه ناوگان اتوبوسرانی کشور، شهر یزد در بین سازمانهای اتوبوسرانی کشور، دارای جوانانترین ناوگان کشور است.

خاتم یزد: وضعیت فعلی ایستگاهها از لحاظ زمان انتظار تحلیلی بفرمایید؟

زمان انتظار خطوط از 5 دقیقه تا 20 دقیقه است که در خطوط اصلی بین 4 تا 7 دقیقه به نسبت است ، زمان انتظار در خطوط حومه از 25 تا 50 دقيقه مي باشد.

خاتم یزد: اهم برنامه های آتی سازمان در بهبود و ساماندهی ارایه خدمات مطلوب و به روز اتوبوس شهری در یزد تشریح بفرمایید:

یک سیستم سامانه هوشمند اتوبوسرانی طراحی و ایجاد زیرساختارها آن انجام شده است و قرارداد مربوطه با پیمانگار منعقد شده است در ده تا پانزده روز آینده راه اندازی می شود در این سیستم ، موقعیت اتوبوس به صورت دستی و سنتی پی گیری و مدیریت نمی گردد بلکه از طریق سیستم جی پی اس سازماندهی میشود که حتی مسافرین از طریق پیام کوتاه می توانند از زمان ورود اتوبوس به ایستگاه مطلع شوند و زمان انتظار را کمتر کنیم.

کارت بلیط داده می شود و مسافرین برای تهیه بلیط مشکلی نخواهند داشت ، کارت بلط به عنوان چند منظوره در نظر گرفته شده است که بعنوان کارت شهروندی مردم شریف می توانند در سیستم شهری شهرداری اتوبوسرانی، کارت پارک استفاده کنند.داخل اتوبوس سیستم اعلام ایستگاه به صوت صوتی و تصویری تعبیه شده است ایستگاههای را به مسافرین اعلام می کند در حال حاضر در حدود 11 دستگاه فعال است که مسافرین و رانندگان را از ایستگاه مطلع می کند.

ایجاد یکصد ایستگاه اصلی هوشمند جز برنامه سازمان است و 16 باجه شارژ بلیط نیز نصب خواهد شد. در مهرماه سال جاری تعداد اتوبوسها از 170 دستگاه فعال به 190 دستگاه فعال می شود.

برنامه ذکر شده طبق تعهد پیمانکار هفت ماهه از مهر ماه آغاز می شود و پس از یک سال طرح به طور کامل اجرا می گردد.

خاتم یزد: در حال حاضر خطوط اتوبوسرانی کمی غامض و برای شهروندان ناآشنااست، برنامه ای در خصوص رفع این مشکل دارید؟

مبدا و مقصد خطوط در حال حاضر دارای نقشه است و به مردم یکسری اطلاع رسانی شده است طرح جامع حمل و نقل شهری یزد مشاور در حال بررسی است و مطابق با طرح ابلاغی مذکور اقدام می گردد و به شهروندان سرویس میدهیم، تداخل خطوط کمتر بدهیم و سرویسهای بهتری بدهیم.

خاتم یزد: وضعیت بخش خصوصی فعال در حوزه ناوگان اتوبوسرانی شهری هم مورد انتقاد فعالین بخش خصوصی است دراین مورد هم توضیحاتی ارایه فرمایید:

در کل ناوگان اتوبوسرانی 106 دستگاه فعال در خطوط شامل رایانه حمل و نقل می شوند و بقیه توسط بخش دولتی تامین می شوند که بخشی نیز توسط بخش خصوصی بدون یارانه اداره می شود که هزینه مربوطه تامین میشود.در مجموع در آمد هر دستگاه اتوبوس مشمول یارانه به طور متوسط 9 میلیون ریال است که سازمان اتوبوسرانی 7 میلیون ریال به عنوان رایانه به بخش خصوصی می دهد و در مجموع مبلغ 16 میلیون ریال به صورت ماهانه پرداخت داریم.با توجه به جلسات متعددی که با شرکت تعاونی شماره (بخش خصوصی سازمان) داشتیم مدعی اند با این اعداد و رقم نمی توانند ناوگان را اداره کنند، مقرر شده آخرین آنالایز و بررسی شان ارایه دهند. توافق شده تمام خطوط پردرآمد و کم تردد متوسط 1میلیون 600 هزار تومان پرداخت شود که می توان به صورت موردی تحلیل و محاسبه کرد که بازهم قابل بررسی است.

خاتم یزد: در مجموع وضعیت ناوگان اتوبوسرانی یزد را چگونه برآورد می کنید؟

آمار و ارقام را ارایه دادیم حال باید قضاوت کنید که ناوگان فرسوده هست یا خیر؟ هیچ حرفی را رد نمی کنیم اگر فرسوده است بفرمایید فرسوده هست یا خیر!

به هر میزان خدمات رسانی بیشتر کنیم توقعات بیشتر می شود و کسر و کمبودها مشخص می شود زمانی که خدمات رسانی نباشد کمبودهای مشخص نیست ولی به هر میزان خدمات رسانی با دقت بیشتر انجام دهیم زمان انتظار بیشتر کنیم توقع مردم بیشتر خواهد شد.

همین جا باعث میشود نقاط ضعف و قوت داشته باشیم.ضعف داشته ایم و حالا که خدمات می دهیم نقاط ضعف خودش را نشان می دهد الان سیستم پویایی پیاده سازی کردیم که زمان انتظار به 5 تا20 دقیقه کاهش دادیم

خاتم یزد: تصور می شود زمانی که ناوگان اتوبوسرانی یزد را با شهرهای دیگر مانند مشهد و اصفهان مقایسه کنیم ناوگان این شهرها مجهزتر به نظر می رسد، شما چه تحلیلی دارید؟

بحث مراکز دیگر شهرها مطرح می شود یک یا چند خطوط مرکزی آن شهرها را مدنظر داریم در مسیر کاشانی و امام اتوبوس یزدهم جدید و مجهزداریم در مسیر کاشانی 15 سرویس جدید و مجهز داریم تمام دستگاهها متعلق به سال 85 است در سیستم کاشانی کولردارنداریم که از اول مهر کولردار وارد می شود ، در 15 دستگاه خیابان امام است که 8 میسر کولر است.

در مجموع اتوبوسی که تحویل شده است سیاستها به صورت کشوری است مثلا در بحث کولردار یزد تا سال گذشته کولر دار به یزد داده نمی شد و اتوبوس کولردار به شهرهای جنوبی مانند کرمان و بندراست و حالا حدود یک ششم سیستم کل است.

الان 40 دستگاه اتوبوسهای تحویلی تماما شیشه دودی با صندلی فایبرگلاس است که به مرور تا اول مهر وارد میشود و سعی می کنیم ناوگان جوانتر کنیم و تعداد 40 دستگاه با اعتبار اختصاصی خریداری کنیم.

خاتم یزد: برای ارتباط و ارایه پشنهادات یا انتقادات پیش بینی داشتید؟

شماره تلفن مستقیم با مدیریت سازان 7240777 پیش بینی شده است و شماره تلفن 7246700 و 7246800 هم با مرکز پیام آخرین نظرات و یا شکایات خود را مطرح نمایند

سخن آخر

سخن آخر اینکه شاید حرفهای ذکر شده، صحبت بسیاری از شهروندان به خصوص مسافرین دائمی ناوگان اتوبوسرانی یزد است و در ادامه اما، صحبتهای عزیزمان، مهندس کریمی را ذکر کردیم تا شهروندان فرهیخته و شریف دارالعباده و دارالعلم یزد قضاوت ، تحلیل و برداشت خود را انجام دهند که امیدواریم در آینده گامهای اساسی و بزرگ در حمل و نقل شهری در شهر دارالعباده یزد که همیشه نمونه بوده است اتفاق افتد، فراموش نکنیم که دیدگاه مسوولین شهری یزد، حرکت به سوی زیرساخت حمل و نقل ریلی شهری با هزینه ای معادل یک هزاز ملیاردتومان(یک میلیارد دلار) است که این امیدهایی را به همراه دارد که در آینده نه چندان دور به قضاوت خواهیم نشست

یزدفردا !